SATA چیست؟

اگر در یک دهه و نیم گذشته یک رایانه شخصی رومیزی یا لپ تاپ داشته اید، می توانید مطمئن باشید که یک قطعه سخت افزاری سازگار با سریال ATA (SATA) است. چه یک هارد دیسک (HDD)، یک درایو حالت جامد (SSD) یا یک درایو نوری، تقریباً همه آنها تا همین اواخر از SATA استفاده می کردند. SATA چیست؟ به طور خلاصه، تقریباً هر چیزی که مربوط به فضای ذخیره سازی است به مادربرد شما متصل می شود.
همیشه اینطور نیست، زیرا استانداردهای جدیدتری برای درایوهای پرسرعت موجود است. اما در کنار PCIe و NVMe، SATA هنوز یک بازیکن قابل توجه است، به خصوص وقتی صحبت از هارد دیسک‌ها و SSD با اندازه بزرگ‌تر باشد.

داده و قدرت

اگرچه تعداد بی‌شماری از محصولات کامپیوتری وجود دارد که به عنوان دستگاه‌های SATA نامگذاری شده‌اند، دلیل نامگذاری آن‌ها این است که از رابط SATA استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، کامپیوتر شما از طریق دو پورت SATA، یکی در درایو و دیگری در مادربرد متصل می شود.
اگرچه کانکتورهای ساتا به عنوان یک پورت یا کانکتور توصیف می شوند، SATA شامل دو پورت است: کانکتور داده و کانکتور برق. اولی رابط هفت پین کوتاه و L شکل است، در حالی که دومی کانکتور ۱۵ پین گسترده تر است - "L" بلندتر از این دو.
هر دو کانکتور معمولاً بر روی درایوهایی که اجازه اتصال به آنها را می دهند معکوس می شوند و پایه های شکل L مربوطه خود رو به روی یکدیگر قرار دارند. فراتر از طول، آنها را می توان با کابل هایی که به آنها متصل می شود از هم جدا کرد. در جایی که کابل داده ساتا معمولاً از پلاستیک جامد تشکیل شده است که به یک کابل مسطح و تک باند امتداد می یابد، کانکتور برق SATA از سر خود به چندین سیم نازک و گرد با رنگ های مختلف ادامه می یابد.
هر دو کابل برای کار کردن دستگاه های SATA مورد نیاز هستند و هر دو کار متفاوتی انجام می دهند. کابل داده اتصال پرسرعت به بقیه رایانه را فراهم می کند و اطلاعات را طبق درخواست به عقب و جلو منتقل می کند، در حالی که کابل برق همان چیزی است که در وهله اول به درایو برق می دهد.

نسل های SATA

اگرچه اکثر رایانه‌های شخصی در سال‌های اخیر از دستگاه‌های ساتا استفاده می‌کنند، اما چند نوع مختلف وجود دارد که شایان ذکر است. ساتا برای اولین بار در سال ۲۰۰۰ معرفی شد و جایگزین کابل های ریبون قدیمی PATA شد. در سال ۲۰۰۳ و دوباره در سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۸ بازنگری شد و SATA را به نسخه ۳ رساند که معمولاً SATA III یا ۳.۰ نامیده می شود. این استانداردها سرعت را افزایش دادند و ویژگی‌های اضافی را اضافه کردند تا درایوهای ذخیره‌سازی سریع‌تر و مطمئن‌تر را فراهم کنند، اما ظاهر فیزیکی خود کانکتور SATA را تغییر ندادند. SATA III رایج‌ترین رابط SATA است که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد، اگرچه از زمان معرفی آن پنج ویرایش وجود داشته است، یعنی ۳.۱ تا ۳.۵.
در نسخه ۳.۱، SATA بر بهبود عملکرد SSD ها تمرکز کرد و به رایانه های شخصی میزبان اجازه داد تا ظرفیت دستگاه های سخت افزاری خود و پورتی را که USB ها را ممکن می کند، ماژول ذخیره سازی جهانی (USM) شناسایی کنند. بهبودهای نسخه ۳.۲ شامل لاغری USM، گنجاندن میکرو SSD برای کوچک کردن اندازه اجزای ذخیره‌سازی، افزودن پورت‌های USB 3.0 و کاهش انرژی مورد نیاز برای دستگاه‌های در حال کار مداوم بود. نسخه ۳.۳ با گزینه‌های راه‌اندازی متوالی و نشانگر فعالیت و همچنین بهبود تعمیر و نگهداری مرکز داده و فضای هارد دیسک، انتخاب و انعطاف‌پذیری بیشتری را به کاربران ارائه می‌دهد. به‌روزرسانی سال ۲۰۱۸ SATA، نسخه ۳.۴، بهبودهایی مانند نظارت بر دمای دستگاه ساتا، نوشتن داده‌های حافظه پنهان حیاتی، و سازگاری پیشرفته با سازندگان را اضافه کرد، در حالی که تأثیر آن بر نحوه عملکرد رایانه شما به حداقل می‌رسد. به‌روزرسانی ۲۰۲۰ به نسخه ۳.۵ به دستگاه میزبان کنترل بهتری بر ترتیب پردازش دستورات می‌دهد و تأخیر را برای افزایش عملکرد کاهش می‌دهد.
چندین رابط ساتا جایگزین در طول سال ها وجود داشته است، مانند mSATA برای درایوهای لپ تاپ، که در سال ۲۰۱۱ معرفی شد. آخرین نسل از آن فناوری استاندارد M.2 بود. در حال حاضر، سریع‌ترین درایوها از رابط mSATA فراتر رفته‌اند و اکنون از پورت‌های PCI Express برای عملکرد بالاتر بهره می‌برند.
SATA Express برای اولین بار با SATA 3.2 در سال ۲۰۱۳ معرفی شد و امکان سازگاری متقابل با درایوهای SATA III و PCI Express را فراهم کرد. با این حال، در حالی که eSATA سرعت های SATA-مانندی را برای درایوهای خارجی ارائه می داد، انتخاب محبوبی نبود. امروزه اکثر درایوهای خارجی پرسرعت از اتصالات USB 3.0 استفاده می کنند که معمولاً با استاندارد Type-C کانکتور استفاده می شود.

SATA امروز چقدر حیاتی است؟

در سال ۲۰۰۸ SATA استانداردی برای هارد دیسک های کامپیوتر و لپ تاپ و SSD بود، اما اکنون ما فراتر از ساتا حرکت می کنیم. درایوهای M.2 که آخرین پروتکل NVMe را پشتیبانی می‌کنند، مورد توجه خاص هستند. این SSDS حداکثر سطح کارایی را ارائه می دهد و از این رو برای علاقه مندانی که عملکرد را بالاتر از هر چیز دیگری ارزش قائل هستند، جذاب است.
درایوهای M.2 و NVMe توسط کابل های داده ساتا باریک محدود نمی شوند و در نتیجه می توانند عملکرد بهتری ارائه دهند. به مزایای رابط PCI Express 4.0 اضافه کنید و متوجه می شوید که حافظه های SSD فعلی مانند Samsung 980 Pro دارای سرعت انتقال داده ۷ گیگابایت در ثانیه هستند. این معادل بیش از ۵۰ گیگابیت در ثانیه است که با اختلاف زیادی از محدودیت سخت SATA III 6 گیگابیت در ثانیه بهتر است.

خرید کابل SATA

هنگامی که یک مادربرد جدید خریداری می کنید، می توانید مطمئن باشید که با تعداد انگشت شماری کابل SATA عرضه می شود که سریع ترین اتصال SATA III را تضمین می کند. با این حال، اگر متوجه شوید که یک درایو ساتا را به یک رایانه شخصی فعلی متصل می کنید، ممکن است از یک کابل آداپتور از یک نوع یا دیگری استفاده کنید، که اگر از سخت افزار مناسب استفاده کنید، می تواند رویکرد مناسبی باشد. از سوی دیگر، اگر از یک آداپتور ساتا استفاده می‌کنید که به USB متصل می‌شود، ممکن است متوجه شوید که سرعت اتصال شما محدود شده است، بنابراین ما قویاً توصیه می‌کنیم تا حد امکان از کابل SATA III استفاده کنید.