Debian چیست؟

در این مقاله قصد داریم در مورد یکی از مهم ترین توزیع های لینوکس یعنی دبیان (Debian) تاریخچه ی آن، نحوه ی نصب و محیط کاربری و ویژگی های این توزیع لینوکسی صحبت کنیم پس در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

تاریخچه ی دبیان

Debian توسط یان مرداک در ۱۶ آگوست ۱۹۹۳ به طور رسمی تاسیس شد. در آن زمان، کل مفهوم "توزیع" لینوکس جدید بود. یان در نظر داشت که دبیان توزیعی باشد که به صورت آشکار و مطابق با لینوکس و گنو انجام شود. نام این سیستم عامل از نام خالق دبیان، یان مرداک و همسرش دبرا گرفته شده است. دبیان تنها توزیعی بود که برای هر توسعه دهنده و کاربری برای کمک به کار خود باز بود.
پروژه دبیان یک گروه داوطلب در سراسر جهان است که سعی در تولید توزیع سیستم عامل کاملاً متشکل از نرم افزار رایگان دارند. محصول اصلی این پروژه تا به امروز توزیع نرم افزار Debian GNU / Linux است که شامل هسته سیستم عامل لینوکس و هزاران برنامه از پیش بسته بندی شده است. دبیان از بیش از ۳۹۵۰ برنامه قابل بارگیری رایگان پشتیبانی می کند. اگرچه برخی از برنامه های کاربردی گسترده مانند Microsoft Word و Excel شامل نمی شوند.
لینوکس دبیان به وسیله یان مرداک و تعداد زیادی برنامه نویس داوطلب ایجاد شد. هنگامی که شروع به کار کرد بیشتر زمانی که این افراد به منظور نوشتن دبیان صرف می کردند مربوط به زمان های فراغتشان بود و هیچ پولی جهت برنامه نویسی دبیان دریافت نکردند.
در ابتدای کار تصور می شد که دبیان به سادگی تمام شده و بسیاری اعتقاد داشتند که این پروژه در نهایت ناموفق خواهد بود و با شکست مواجه می شود. اما واقعیت چیز دیگری بود و دبیان نه تنها متوقف نشد، بلکه پیشرفت سریعی داشت و تبدیل به مطرح ترین توزیع لینوکس در جهان شد.

نحوه ی نصب و محیط کاربری دبیان

Debian سازگار بالایی با سخت افزارهای مختلف دارد. نصب آن به ۱۲۸ مگابایت RAM و حداقل ۲ گیگابایت فضای هارد دیسک نیاز دارد. البته توجه داشته باشید که این ارقام در نصب یک سیستم بسیار محدود و بدون دسکتاپ گرافیکی صدق می کند. حداقل یک گیگابایت RAM و ۱۰ گیگابایت فضای هارد دیسک برای یک ایستگاه کاری پایه دسکتاپ توصیه می شود.

سیستم دبیان را می توان از چند نوع رسانه نصب کرد، به شرطی که BIOS دستگاه اجازه دهد. به عنوان مثال می توانید با CD-ROM، USB یا حتی از طریق شبکه بوت کنید و نصب را آغاز کنید. این سیستم عامل را میتوانید در حالت Live نیز اجرا نمایید و بعد از تست کردن آن اقدام به نصب آن نمایید.

برای نصب دبیان میتوانید فایلISO  دبیان مورد نظر خود را را از سایت  www.debian.org دانلود کرده و آن را روی DVD یا USB کپی کنید یا سی دی این سیستم عامل را تهیه نمایید.

Debian در دو نسخه ی دسکتاپ سرور ارائه می شود که نسخه ی سرور آن فاقد رابط کاربری بوده و از طریق خط فرمان کنترل می شود.

دبیان به دلیل برتری فنی و تعهد عمیق به نیازها و انتظارات جامعه لینوکس در میان کاربران پیشرفته محبوبیت ویژه ای دارد. دبیان همچنین بسیاری از ویژگی ها را به لینوکس وارد کرد که اکنون به امری عادی تبدیل شده است. به عنوان مثال، دبیان اولین توزیع لینوکس بود که شامل یک سیستم مدیریت بسته برای نصب آسان و حذف نرم افزار بود. همچنین این اولین توزیع لینوکس بود که می تواند بدون نیاز به نصب مجدد به روز شود.

Debian همچنان در توسعه لینوکس پیشرو است. ویژگی ای که دبیان را از سایر توزیع های لینوکس متمایز می کند، سیستم مدیریت بسته آن است. این ابزارها به مدیر سیستم دبیان امکان کنترل کامل بسته های نصب شده روی آن سیستم را می دهند، بسته های فردی همچنین می توانند از بروزرسانی محافظت شوند. حتی می توانید در مورد نرم افزاری که خودتان تکمیل کرده اید و اینکه چه وابستگی هایی را برآورده می کند، به سیستم مدیریت بسته بگویید. وقتی مشکلات امنیتی در بسته های حمل شده در سیستم عامل ظاهر می شود، رفع مشکلات معمولاً خیلی سریع در دسترس هستند. با گزینه های ساده به روزرسانی دبیان، می توانید رفع مشکلات امنیتی را به صورت خودکار در اینترنت بارگیری و نصب کنید.

در تصویر زیر نمایی از دبیان نسخه ی دسکتاپ را مشاهده می کنید.

• نوار فوقانی صفحه دسترسی به پنجره مرور فعالیت‌ها، منوی برنامه‌های باز در حال حاضر، زمان و تاریخ و نشانگر سیستم مانند عمر باتری و اتصال شبکه را نشان می‌دهد.
• با کلیک بر روی گزینه ی Activities صفحه ی بالا برای شما باز میشود:
  ۱- در سمت چپ آن برنامه‌های باز کنونی به همراه میانبرهایی برای موارد محبوب را نمایش می دهد همچنین منوی برنامه‌ها در انتهای داک قرار دارد. زمانی که بر روی آن کلیک می‌کنید، فهرستی از همه برنامه‌های نصب شده روی رایانه را به صورت شبکه‌ای از آیکون‌ها نشان می‌دهد.
  ۲- در قسمت بالای صفحه قسمت سرچ قرار دارد.
  ۳- در سمت راست نیز صفحه های باز در حال حاضر شما وجود دارد.

در تصویر زیر نیز نمایی از دبیان نسخه ی سرور را مشاهده می کنید.

ویژگی های خاص توزیع دبیان

از مهم ترین ویژگی های توزیع لینوکس دبیان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- بهره گیری از هسته گنو
- پایداری و امنیت بسیار بالا
- دارای بیش از ۲۹۰۰۰ نرم افزار
- دارای امکان نصب بر روی دسکتاپ و سرور
- کاملا رایگان
- پشتیبانی از معماری تعداد زیادی از پردازنده ها نسبت به توزیع های دیگر لینوکس
- گرافیکی بودن و داشتن محیطی جذاب برای کاربر

چرا باید از دبیان استفاده کنیم؟

طی بیست و هشت سال ، دبیان از یکی از نیمی از ده توزیع پیشرو به نماینده برتر لینوکس رسیده است. مشتقات آن Linux Mint و Ubuntu محبوب ترین توزیع های امروزی هستند و توزیع های امنیتی و سرور جدید احتمالاً بر اساس خود دبیان است. تا کنون ، بیش از سیصد توزیع دیگر بر اساس دبیان ساخته شده است - چنان که در سال های اخیر دبیان سعی کرده است خود را به عنوان پروژه بالادستی برای آنها قرار دهد.
میلیون ها نفر از نسخه لینوکس مبتنی بر دبیان استفاده می کنند ، اما در مورد خود دبیان چطور؟ چرا ممکن است بخواهید دبیان را مستقیم نصب کنید؟

دلایل عمده

۱- دبیان یک نرم افزار رایگان است.

دبیان از نرم افزار رایگان و منبع باز ساخته شده است و همیشه ۱۰۰٪ رایگان خواهد بود. استفاده، تغییر و توزیع برای همه رایگان است. این قول اصلی دبیان به کاربران است.

۲-دبیان یک سیستم عامل مبتنی بر لینوکس پایدار و ایمن است.

دبیان یک سیستم عامل برای طیف وسیعی از دستگاه ها از جمله لپ تاپ، دسک تاپ و سرور است. کاربران از سال ۱۹۹۳ پایداری و قابلیت اطمینان آن را دوست دارند. توسعه دهندگان دبیان هر زمان که ممکن باشد به روزرسانی های امنیتی را برای همه بسته ها ارائه می دهند.

۳- دبیان پشتیبانی سخت افزاری گسترده ای دارد.

بیشتر سخت افزارها از قبل توسط هسته لینوکس پشتیبانی می شوند. زمانی که نرم افزار رایگان کافی نباشد درایورهای اختصاصی سخت افزارها در دسترس هستند.

۴- دبیان به روزرسانی های روان را ارائه می دهد.

دبیان بخاطر ارتقا آسان و روان در چرخه انتشار مشهور است.

۵- دبیان هسته و پایه توزیع های دیگر است.

بسیاری از محبوب ترین توزیع های لینوکس ، مانند اوبونتو ، Knoppix ،PureOS ،SteamOS یا Tails، دبیان را به عنوان پایه ای برای نرم افزار خود انتخاب می کنند.

۶- پروژه دبیان یک جامعه است.

دبیان نه تنها یک سیستم عامل لینوکس است. این نرم افزار توسط صدها داوطلب از سراسر جهان تولید می شود. حتی اگر برنامه نویس نباشید می توانید بخشی از جامعه دبیان باشید. دبیان مبتنی بر اجتماع و اجماع است و دارای ساختار حاکمیت دموکراتیک است. از آنجا که کلیه توسعه دهندگان دبیان از حقوق برابر برخوردار هستند، کنترل آن توسط یک شرکت امکان پذیر نیست. دبیان در بیش از ۶۰ کشور جهان توسعه دهنده دارد.

۷- دبیان چندین گزینه نصب دارد.

نصب دبیان به صورت Live هم انجام می شود و می توان آن را با استفاده از CD-ROM ، USB یا حتی از یک ابزار نصب خودکار شبکه نصب کرد.

محیط سازمانی

اگر به دبیان در یک محیط حرفه ای نیاز دارید ، ممکن است از این مزایای اضافی بهره مند شوید:

۱- دبیان قابل اعتماد است.

دبیان هر روز قابلیت اطمینان خود را در هزاران سناریوی دنیای واقعی از یک لپ تاپ تک کاربره گرفته تا بورس سهام و صنعت خودرو اثبات می کند.

۲- دبیان متخصصان زیادی دارد.

نگهدارندگان بسته دبیان فقط از بسته بندی دبیان و ترکیب نسخه های بالادستی جدید مراقبت نمی کنند. اغلب آنها متخصص نرم افزار بالادستی هستند و مستقیماً به توسعه بالادست کمک می کنند. گاهی اوقات آنها نیز بخشی از بالادست هستند.

۳- دبیان امن است.

دبیان برای نسخه های ثابت خود از پشتیبانی امنیتی برخوردار است. بسیاری دیگر از توزیع ها و محققان امنیتی به ردیاب امنیتی دبیان اعتماد می کنند.

۴- پشتیبانی طولانی مدت

پشتیبانی طولانی مدت (LTS) بدون هزینه وجود دارد. این به مدت ۵ سال و بیشتر پشتیبانی گسترده ای را برای انتشار پایدار به شما ارائه می دهد.

اما تمام اینها بدان معنا نیست که دبیان برای همه مناسب است. با توجه به نیاز شما دبیان می تواند توزیع موردنظر شما باشد.

جمع بندی

دبیان (Debian) یکی از مهمترین توزیع‌های لینوکس است  که بسیاری از توزیع های دیگر لینوکس از آن گرفته شده اند ‌مثل Ubuntu ، SolydXK ،Openbox ، Knoppix ، Kaliو Tanglu. در این مقاله با این توزیع لینوکسی، تاریخچه ی آن، نحوه ی نصب و محیط کاربری آن و ویژگی های خاص آن به اضافه ی دلایل استفاده از آن آشنا شدیم در مقالات بعدی به بررسی توزیع های دیگر لینوکس خواهیم پرداخت.