توپولوژی شبکه چیست؟

توپولوژی شبکه (Topology) یا هم‌بندی، نحوه آرایش المان‌های مختلف شبکه مانند گره‌ها یا ایستگاه‌های کاری، پیوندها و… است توپولوژی در شبکه‌ را می‌توان به دو نوع توپولوژی فیزیکی و توپولوژی منطقی دسته‌بندی کرد.

توپولوژی فیزیکی به چیدمان فیزیکی عناصر شبکه نسبت به یکدیگر و چگونگی برقراری ارتباط بین آنها اشاره می کند؛ اما توپولوژی منطقی به نحوه انتقال اطلاعات و داده‌ها بین عناصر شبکه‌ از طریق بستر فیزیکی موجود اشاره دارد؛ بر همین اساس در میان شبکه‌کارها، توپولوژی همان روش‌های اتصال فیزیکی اجزای مختلف شبکه‌ به یکدیگر است.

همبندی می بایست به نحوی انتخاب شود که تغییر و توسعه پیکربندی در شبکه صرفه‌ی اقتصادی داشته باشد؛ گاهی برخی تغییرات چند برابر ساخت یک همبندی از ابتدا زمان و هزینه در بر دارند.

توپولوژی خطی

این نوع توپولوژی اطلاعات رو فقط در یک جهت انتقال میده.
هر دستگاه به یک کابل متصله.

مزایای شبکه‌ی Bus
افزایش و کاهش سیستم‌ها تا حد مجاز به سادگی امکان پذیر است. به دلیل ساختار ساده‌ی آن مدیریت آسان‌تری دارد و ساده و کم هزینه است.

معایب شبکه‌ی Bus
در صورت قطع شدن یک بخش از گذرگاه یا کابل اصلی کل شبکه از کار می‌افتد. عیب‌یابی آن وقت گیر است. به دلیل اهمیت گذرگاه اصلی نیاز به نگهداری بیشتری دارد.

توپولوژی ستاره ای

در این نوع توپولوژی، همه‌ی کامپیوترها از طریق کابل به یک HUB در مرکز کامپیوتر‌ها وصل میشن. HUB یک دستگاه مرکزی در شبکه شناخته میشه که تموم دستگاه‌های موجود در شبکه، به‌طور جداگانه به اون متصل میشن.

مزایای شبکه Star
قطع شدن یک گره یا کابل مابقی شبکه را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. اگر از سوئیچ استفاده شود تبادل اطلاعات می‌تواند به صورت همزمان دو به دو انجام شود و این سرعت انتقال داده را افزایش می‌دهد. همچنین هزینه نگهداری و رفع مشکل در آن راحت‌تر است و کمتر دچار مشکل می‌شود.

معایب شبکه Star
اگر به هردلیلی دستگاه مرکزی از کار بیوفتد کل شبکه از کار می‌افتد به همین دلیل هاب یا سوئیچ را در محیطی مناسب و مطمئن در یک Rack نگهداری می‌شود. این نوع از همبندی هزینه پیاده سازی بیشتری نسبت به توپولوژی Bus دارد و مصرف کابل در آن بیشتر است.

توپولوژی حلقوی

این توپولوژی با توجه به شکلش، توپولوژی حلقه‌ای نام‌گذاری شده چون دستگاه‌ها و کامپیوترها به‌صورت حلقه به هم متصل شده و هر کامپیوتر به کامپیوتر کناری‌ وصله.

مزایای توپولوژی حلقه‌ای

یک توپولوژی ارزون به حساب میاد.
سرعت انتقال داده‌ها در شبکه، با استفاده‌‌ی زیاد از اینترنت یا انتقال بالای داده‌ها بین کامپیوترها کم نمیشه.
معایب استفاده از توپولوژی حلقه‌ای

به‌علت وصل شدن متوالی کامپیوترها به هم، عیب‌یابی در توپولوژی حلقه سخت‌تر از بقیه‌ی توپولوژی‌هاست.
افزودن یا حذف یک کامپیوتر، فعالیت کل شبکه رو مختل می‌کنه.

توپولوژی شبکه مش

این توپولوژی به‌صورت نقطه‌ای دستگاه‌ها رو به هم متصل می‌کنه. در این نوع شبکه، همه‌ی دستگاه‌ها و کامپیوتر‌ها بهم وصل میشن.

مزایای شبکه‌ی Mesh
در این شبکه عیب‌یابی به سادگی انجام می‌شود. به دلیل ارتباط نقطه‌ای میزان ترافیک هر دستگاه با دستگاه دیگر روی شبکه تاثیری ندارد و تنها روی اتصال آن دو دستگاه جا به جا می‌شود. همچنین امنیت در شبکه‌های مش بالاست و پیغام هر گره تنها به همان گره ارسال می‌شود و امکان شنود توسط سایر گره‌ها وجود ندارد.

معایب شبکه‌ی Mesh
نصب و راه اندازی سخت‌تر، هزینه بر بودن آن و همچنین نگهداری دارد. به دلیل اتصال تمامی دستگاه‌ها به یکدیگر توپولوژی مش، کابل خیلی بیشتری نیاز دارد و هزینه راه‌اندازی آن افزایش می‌یابد.

توپولوژی درختی

این توپولوژی نیز یک دستگاه ریشه یا مرکزی داره و تمام دستگاه‌های دیگه به اون (به صورت سلسله مراتبی) وصل میشن. این توپولووژی حداقل باید سه سطح به‌صورت سلسله مراتب داشته باشه.

مزایای شبکه‌ی Tree
توسعه این نوع از توپولوژی شبکه به سادگی قابل اجراست. همچنین مدیریت، نگهداری و عیب‌یابی در این همبندی به دلیل ساختار سلسله مراتبی آن و نوع اتصال بسیار آسان است. برای شبکه‌های بزرگ ایده‌آل است و به خوبی عمل می‌کند.

معایب شبکه‌ی Tree
با توجه به استفاده از کابل بیشتر و ساختار آن، هزینه بیشتری برای راه‌اندازی نیاز است. در صورت استفاده در شبکه‌های بزرگ نگهداری دشوارتر می‌گردد. یکی دیگر از معایب این همبندی اهمیت بسیار بالای سیستم مرکزی است؛ در صورت ایجاد مشکل در سیستم مرکزی کل شبکه دچار مشکل می‌شود.

توپولوژی شبکه ترکیبی

این توپولوژی یک نوع ترکیبی از چند توپولوژیه. مثلا اگر در یک دفتر بزرگ از توپولوژی ستاره‌ای و توپولوژی مش به‌طور همزمان استفاده بشه، یک Topology ترکیبی به‌وجود میاد.

مزایای توپولوژی ترکیبی:

به‌علت ترکیبی‌بودن روش‌ها، بسیار انعطاف‌پذیر است.
مقیاس و تعداد دستگاه‌های استفاده‌شده در این توپولوژی رو به‌راحتی میشه افزایش داد.
تشخیص خطا در شبکه بسیار راحت‌تر هست.
معایب استفاده از توپولوژی ترکیبی:

این توپولوژی هزینه‌‌ی زیادی دارد.